درمان واریس پا با لیزر
درمان واریس با لیزر به‌عنوان معجزه درمان واریس شناخته شده است. روشی مؤثر و سالم که هم برای درمان رگ‌های برجسته طنابی و هم برای برطرف‌کردن مویرگ‌های ریز عنکبوتی کاربرد دارد. در گذشته بیماران مبتلا به واریس، باید همیشه از جوراب واریس استفاده می‌کردند و یا در شرایط حاد مجبور به جراحی بودند.
ویژگی‌هایی که باعث شده است لیزر واریس به بهترین و مهم‌ترین روش‌های درمان تبدیل شود، عبارت است از عوارض بسیار کم، درمان سریع واریس و بدون نیاز به بستری است.
روش درمان واریس
برای درمان واریس پا سه روش کلی تعریف شده است:
روش‌های درون‌رگی که نیاز به برش جراحی و بیهوشی ندارند.
جراحی و انواع مختلف آن
درمان‌های حمایتی شامل جوراب واریس، پمادها، قرص‌ها، درمان‌های خانگی واریس و سنتی
لیزردرمانی واریس پا یکی از روش‌های درون‌رگی به‌حساب می‌آید لیزر و RF به علت مزیت‌هایی که دارند امروزه رایج‌ترین درمان‌های واریس هستند. اینکه کدام بهتر است بسته به‌شدت پیچیدگی و قطر ورید واریسی دارد.
مزیت‌های عمده آنها شامل درمان سرپایی، سریع بودن و اینکه بیمار نیازی به استراحت و دوره نقاهت ندارد.
جراحی قدیمی‌ترین روش درمان واریس است ولی علی‌رغم اینکه کمتر انجام می‌شود برای بعضی از بیماران جراحی ارجح‌تر است. مثلاً در بیمارانی که دچار گشادی وسیع در ناحیه استامپ یا ریشه ورید هستند جراحی روش برگزیده است.
سخن آخر اینکه باتوجه‌به وضعیت عمومی بیمار و چگونگی بیماری او برای درمان واریس بهترین تصمیم گرفته می‌شود.
انواع دستگاه لیزر واریس
کلمۀ laser از کجا آمده است؟ این واژه مخفف Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation و به‌معنای «تقویت نور به روش گسیل القایی تابش» است.
دستگاه‌های مختلف لیزر براساس طول موج‌های متفاوت عمل می‌کنند. از طول موج‌های مختلفی مانند ۸۱۰ و ۱۰۶۴ و ۱۴۷۰ در درمان بیماری‌های عروقی استفاده می‌شود.
برندهای فراوانی مانند biolitec که بنیان‌گذار لیزر درون‌رگی است، Angiodynamic و بسیاری شرکت‌های دیگر در این زمینه فعالیت می‌کنند. روش لیزر درون‌رگی یا همان EVLA (EndoVenous Laser Ablation) با به‌کارگیری این تجهیزات امکان‌پذیر شد و به‌مرور جای جراحی را گرفت.
انواع مختلف لیزرها از لحاظ سلامت و نتیجۀ درمان، کاربرد پذیرفته و مطلوبی داشته و تفاوت عمده‌ای با هم ندارند.
لیزر سطحی چیست؟
برای درمان مویرگ‌های عنکبوتی از لیزر سطحی استفاده می‌شود. انرژی لیزر از طریق تماس مستقیم با سطح پوست عمل کرده و منجر به التهاب و جمع‌شدن رگ می‌شود. به گفته‌ای لیزر سطحی مشابه اسکلروتراپی عمل می‌کند. برای درمان مویرگ‌های عنکبوتی سطح پوست صورت بدن و پاها می‌توان از لیزر متناسب با رنگ پوست بهره گرفت.
لیزر درون رگی (EVLA)چیست؟
EVLA مخفف عبارت انگلیسی Endo Venous Laser Ablation است
لیزر درون‌رگی اصلی‌ترین روش درمان واریس طنابی است و همان‌طور که از نام آن پیداست فیبر نازک لیزر را داخل رگ واریسی کرده و اشعه لیزر از داخل رگ عمل می‌کند.
شاید این سؤال مطرح شود که آیا توسط لیزر سطحی می‌توان رگ‌های برجسته طنابی را هم مانند مویرگ‌های عنکبوتی درمان کرد؟
جواب منفی است زیرا انرژی لازم برای برطرف‌کردن رگ برجسته واریسی بسیار بیشتر از آن است که بتوان از سطح پوست و با استفاده از لیزرهای سطحی انجام داد. در ادامه مراحل درمان و توضیحات بیشتری راجع به لیزر اندوواسکولر یا درون‌رگی آمده است.
مراحل لیزر واریس پا
درمان با معاینه و انجام سونوگرافی در حالت ایستاده آغاز می‌شود. سونوگرافی به‌منظور ترسیم نقشۀ درمان انجام می‌پذیرد. سپس بیمار در شرایط استریل آماده شده و روی تخت قرار می‌گیرد.
فرایند انجام کار ۴ مرحله دارد:
دسترسی به رگ
جای‌گذاری فیبر
بی‌حسی موضعی
تابش اشعه لیزر به جداره رگ که نهایتاً رگ واریسی را مسدود می‌کند.
دسترسی به رگ: در این مرحله پزشک با استفاده از لیدوکائین، بی‌حسی موضعی داده و با کمک سونوگرافی، آنژیوکت و سپس شیت مخصوص را وارد رگ می‌کند. شیت مشابه ریل عمل خواهد کرد. این مرحله ۱ تا ۵ دقیقه طول می‌کشد.
جای‌گذاری فیبر: فیبر نازک و منعطف لیزر از طریق همین شیت یا ریل درون رگ جاگذاری می‌شود. جاگذاری فیبر در وریدهای پیچ‌درپیچ به تکنیک‌های خاصی نیاز دارد. درازکشیدن طولانی باعث جمع‌شدن رگ می‌شود و به همین علت، سرعت عمل در این مرحله حائز اهمیت است. این مرحله نیز ۱ تا ۵ دقیقه زمان می‌گیرد.
مرحلۀ بی‌حسی موضعی: لیزر، حرارتی معادل ١٢٠ درجۀ سانتی‌گراد ایجاد می‌کند که باعث تخریب رگ‌ها می‌شود. مایع حاوی بی‌حسی موضعی باید به طور کامل و به‌صورت بالشتکی رگ را احاطه کند، به‌طوری‌که حرارت لیزر فقط باعث تخریب جدارۀ رگ شده و بیمار دردی احساس نکند. مهم‌تر اینکه به بافت‌های مجاور رگ آسیبی وارد نشود. به این روش tumescent -. anesthesia می‌گویند. این مرحله حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.
مرحلۀ تابش لیزر: این مرحله، مرحلۀ اصلی و نهایی درمان است. دوز دقیقی از اشعۀ لیزر در بازۀ زمانی مشخص به دیوارۀ رگ تابانده می‌شود. بسته به طول رگ، این مرحله ۵ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد. اگر نیاز به اقدام تکمیلی دیگری نباشد، بیمار در همان حالی که روی تخت است، جوراب واریس کلاس فشار ٢ ( Ccl2) را می‌پوشد و روی جوراب بانداژ می‌شود. در پایان بیمار بلافاصله شروع به پیاده‌روی می‌کند.
لیزر واریس چه تداخلی با ورزش روزانه دارد؟
از ورزش به‌عنوان یکی از راه‌های مهم پیشگیری و کنترل واریس یاد می‌شود. از میان ورزش‌ها موارد هوازی مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا برای تخلیه وریدی پاها و بهبود علائم واریس مؤثرترند.
بلافاصله پس از درمان واریس با لیزر، انجام فعالیت‌های معمولی مانند پیاده‌روی ضروری است. انجام فعالیت‌های سبک باعث بهبود جریان خون‌رسانی و تغذیه بافتی و کاهش فشار وریدی خواهد شد و بهبود نهایی را تسریع خواهد کرد.
توصیه می‌شود بسته به‌شدت بیماری اولیه فقط به مدت ۳-۵ روز بعد از درمان لیزری از انجام فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های حرفه‌ای مانند دویدن تند خودداری شود.
لیزر واریس پا یا جراحی واریس؟
کدام یک توصیه می‌شود؟
مزایای لیزر رگ‌های واریسی در مقایسه با جراحی، به‌اختصار، چنین است:
نیاز به بیهوشی و بستری در بیمارستان نیست.
سرپایی بوده و درزمان کمتر از یک ساعت انجام می‌شود و بعد از آن بیمار می‌تواند به منزل برود.
یک روز پس از درمان لیزری، بیمار می‌تواند در محل کار خود حاضر شود.
هزینه عمل واریس پا با لیزر اندک است و تحت پوشش بیمه‌های تکمیلی درمانی قرار دارد.
این عمل، برش پوستی و خونریزی ندارد و بخیه‌ای هم در کار نیست.
درد و سنگینی در پاها، در فاصلۀ زمانی کوتاه پس از لیزر، برطرف می‌شود.
مراقبت پس از عمل، ساده و بی‌دردسر است.
درمان در یک جلسه انجام می‌شود.
عوارض جانبی بعد از EVLA بسیار نادر است.
جراحی موارد استفاده مشخص شده علمی دارد مانند بیماری که قادر به راه‌رفتن نباشد یا دچار انوریسم ریشه واریس باشد روش‌های جراحی امروزه پیشرفته‌تر شده و حتی یک‌روزه بیمار مرخص می‌شود.
چه کسانی می‌توانند درمان لیزر واریس پا را دریافت کنند؟
اغلب لیزر رگ‌های واریسی در سنین بین ۱۸ و ۶۵ سال صورت می‌گیرد. در افرادی که در خارج از این بازه قرار می‌گیرند، انجام عمل لیزر نیاز به بررسی دقیق خواهد داشت. افرادی که انجام لیزر تراپی واریس در آنها باید با احتیاط و پس از بررسی‌های کامل صورت گیرد شامل موارد زیر می‌شوند:
زنان باردار (این اقدام درمانی در آنها ممنوعیت دارد)
بیمارانی که مشکلات کبدی یا دیگر بیماری‌های مزمن دارند.
افرادی که نمی‌توانند راه بروند و یا نمی‌توانند از جوراب‌های واریس استفاده کنند.
افرادی که سابقه لخته خون در وریدهای عمقی دارند.
افرادی که به چاقی مفرط مبتلا هستند.
آمادگی قبل از درمان واریس با لیزر
در روز مقرر برای درمان، نیم ساعت قبل از زمان تعیین‌شده در کلینیک حضور داشته باشید.
وعدۀ غذایی سبک و مایعات کافی میل کرده باشید.
پیش از مراجعه، استحمام کنید.
موهای پا را از بالای ران تا مچ بتراشید.
مصرف داروهای قبلی خود را ادامه دهید. آنها را با خود بیاورید و به اطلاع پزشک برسانید.
مدارک و سوابق بیماری‌های احتمالی دیگر را با خود بیاورید و به اطلاع پزشک برسانید.
جوراب واریس و باند کشی و لباس زیر اضافه با خود داشته باشید.
لباس گشاد و کفش راحت بپوشید.
یک همراه برای انجام امور اداری با شما به کلینیک بیاید.
بهتر است روز مراجعه برای درمان، رانندگی نکنید.
مدارک لازم برای بیمۀ تکمیلی همراهتان باشد. این مدارک از این قرار است: کارت ملی، شناسنامه، دفترچۀ بیمه، معرفی‌نامه و سونوگرافی.
هزینه لیزر واریس و بیمه‌های تکمیلی
هزینۀ درمان واریس با لیزر، بسته به رگ واریس تحت درمان (صافن کوچک، صافن بزرگ، پرفوران)، تعداد و قیمت فیبر مصرفی متفاوت است و خوشبختانه این درمان تحت پوشش بیمۀ تکمیلی است. ارزیابی دقیق هزینه، معمولاً پس از معاینۀ حضوری و انجام سونوگرافی مشخص می‌شود.
عوارض لیزر واریس پا
احتمال بروز عارضه در این روش بسیار کم است. معمولاً عوارض ایجادشده در زمان کوتاهی برطرف می‌شود و جای نگرانی ندارد.
عوارضی که بیشتر دیده می‌شوند:
کبودی و درد: کبودی، قرمزی، درد و سفت‌شدن مسیر رگ که یکی دو هفته بعد از درمان ایجاد و به‌مرور برطرف می‌شود.
عفونت یا لختۀ خون: احتمال بروز عفونت یا لختۀ خون در عروق عمقی بسیار نادر است. به‌منظور پیشگیری از عفونت احتمالی آنتی‌بیوتیک مناسب تجویز می‌شود.
بی‌حسی: بی‌حسی در ناحیۀ پیرامون رگ در اکثر موارد دائمی نبوده و با گذر زمان رفع می‌شود.
سوختگی پوست: در تابش بیش از اندازۀ لیزر، احتمال بروز سوختگی وجود دارد. البته این آسیب بسیار نادر است.
مراقبت بعد از لیزر واریس پا
پس از درمان واریس پا با لیزر، لازم است بیمار، هر روز زمانی را به پیاده‌روی اختصاص دهد. پیاده‌روی بهبودی کامل را تسریع می‌کند. بهتر است فرد ۳ تا ۴ بار در روز و هر بار ۲۰ دقیقه پیاده‌روی کند.
هفتۀ اول پس از درمان با روش EVLT، آب و مایعات بیشتری باید نوشیده شود.
آنتی‌بیوتیک تجویزشده باید طبق دستور مصرف شود.
دربارۀ پانسمان، جوراب طبی واریس و بانداژ، دستوراتی متناسب با کار انجام‌شده به فرد داده خواهد شد.
معمولاً برای ۲ تا ۴ هفته بعد از درمان، به پوشیدن جوراب واریس نیاز است. نحوۀ پوشیدن جوراب واریس قدری مشکل است.
اگر در روزهای نخست پس از درمان، بیمار عازم سفر است، توصیه می‌شود در طول سفر تحرک مناسب داشته باشد. اگر امکان پیاده‌روی وجود دارد، حتماً انجام شود و در غیر این صورت انجام ورزش‌های سفر ضروری است.
برای مدت یکی دو هفته، بهتر است بیمار با آب خیلی گرم استحمام نکند. مطلوب است آب، درجه حرارت ملایم‌تری داشته باشد.
برای شروع ورزش سنگین بین ۵ تا ۷ روز زمان لازم است و بعدازاین مدت فرد می‌تواند ورزش خود را شروع کند.
آیا نتیجۀ درمان واریس پا با لیزر دائمی است؟
ماندگاری نتیجۀ درمان، ارتباطی با نوع عمل ندارد؛ یعنی جراحی یا لیزر هر دو نتیجۀ مطلوبی دارند و برای دوام نتایج درمان، لازم است توصیه‌‌های مربوط به پیشگیری از عود واریس به کار بسته شود. همان‌طورکه برای داشتن قلب سالم، حتی بعد از جراحی بای‌پس یا آنژیوپلاستی لازم است تغییرات مهمی در زندگی روزانه از لحاظ تغذیه، تحرک، مصرف سیگار و… داده شود، پس از درمان واریس هم اقدامات پیشگیرانه‌ای توصیه می‌شود که پیروی از آنها ضروری است.
چگونه از بروز واریس مجدد جلوگیری کنیم؟
وزن متناسب داشته باشید.
مرتب ورزش کنید. ورزش‌های هوازی بر دیگر ورزش‌ها ترجیح دارد.
فیبر و مایعات بیشتر مصرف کنید تا از یبوست جلوگیری شود.
در مواقع ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت جوراب پیشگیری واریس بپوشید.
خودسرانه دارو مصرف نکنید.
لیزر واریس پا و ارتباط آن با قدرت جنسی مردان
درمان واریس طنابی ورید صافن بزرگ با لیزر در تعدادی از مردان قدرت و زمان نعوظ را افزایش داده است. علت این است که در بعضی از مردان تخلیه وریدی آلت از طریق انتهای ورید صافن است و اثر لیزردرمانی در محل این دوراهی باعث بهبود وضعیت نعوظ می‌شود این فرم درمان روشی از راه‌های درمان اختلال نعوظ تلقی می‌شود که به آن درمان ونو تونیک گفته می‌شود.